اثر اندازه روشنه های پوشش تاجی بر فعالیت های زیستی و اجزای ماده آلی خاک در یک توده جنگلی راش

در اکوسیستم های جنگلی، روشنه های پوشش تاجی اهمیت زیادی در چرخه عناصر غذایی دارند. در پژوهش حاضر، ارتباط سطوح مختلف روشنه ها (200، 400، 600 و >600 مترمربع) با مشخصه های زیستی (زی توده کرم های خاکی، تنفس میکروبی، معدنی شدن نیتروژن، زی توده میکربی کربن، زی توده میکروبی نیتروژن، کربن و نیتروژن آلی ذره ای) و فیزیکوشیمیایی (وزن مخصوص ظاهری، بافت، رطوبت، اسیدیته، کربن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و کلسیم قابل جذب) خاک (عمق 15-0 سانتی متری) در جنگل های راش سردآبرود کلارآباد بررسی شد. نمونه برداری خاک از سه نقطه در بخش مرکزی هر روشنه و همچنین زیر تاج پوشش بسته صورت گرفت و یک نمونه ترکیبی از هر موقعیت برای بررسی به آزمایشگاه انتقال داده شد. مطابق با یافته ها، مشخصه های فیزیکوشیمیایی خاک (به جز محتوای سیلت و کلسیم قابل جذب) به طور معنی داری متأثر از سطوح مختلف روشنه ها بود. همچنین بیشترین تجمع کرم های خاکی در زیر تاج پوشش بسته بود و با افزایش سطح روشنه ها از جمعیت آنها کاسته شد. مقادیر مشخصه های تنفس میکربی، معدنی شدن نیتروژن، کربن و نیتروژن آلی ذره ای با افزایش سطح روشنه ها دارای روند افزایشی بود. زی توده میکروبی کربن در زیر تاج پوشش بسته نسبت به سطوح مختلف روشنه ها مقادیر بیشتری را نشان داد، درحالی که بیشترین مقدار زی توده میکروبی نیتروژن به روشنه های با سطح 400 مترمربع اختصاص داشت. مطابق پژوهش حاضر، بیشترین مقادیر مشخصه های زیستی و شیمیایی خاک به روشنه های تاجی با سطح 400 مترمربع اختصاص داشت و در روشنه های بزرگ تر به دلیل تجزیه زیاد و آبشویی های فراوان کاهش عناصر غذایی خاک مشاهده شد.